Lies & Teije's reis website

Informatie over Spanje


Home -> Europa -> Spanje - > Informatie Spanje
Zoeken

Informatie over Spanje

Feiten over Spanje

De (nationale) vlag
Officiële naam Espana (Spanje)
Oppervlakte 504,782 km² (12.5x Nederland)
Aantal inwoners 45,5 miljoen (2016)
Bevolkingsdichtheid 96 mensen per km²
Hoofdstad Madrid
Munteenheid De Euro vanaf 2002, 1 € is ca. $ 1,17 (2017)
Wegennet De hoofdwegen zijn prima. Er zijn een aantal tolwegen.
Brandstofprijzen Zie de website van de ANWB
Code auto kentekenplaat E
Telefoon landcode 34
Internet landcode .es
Tijdsverschil GMT+1; hetzelfde als in Nederland

Geografische gegevens

Spanje ligt op het Iberische schiereiland, waarvan het 80% in beslag neemt (de overige 20% vormt Portugal), in het zuidwesten van Europa. Aan de noordkant van Spanje liggen Frankrijk en Andorra met de Pyreneeën als natuurlijke grens. Daarnaast horen de Balearische eilanden (Mallorca, Menorca en Ibiza) in de Middellandse Zee, de Canarische eilanden in de Atlantische oceaan bij de Marokkaanse kust, en Ceuta en Melilla, gelegen in noord Afrika tot het spaanse territorium.
Spanje is het derde land qua grootte in Europa en 5e wat betreft bevolkingsaantal. Spanje meet een oppervlakte van 505.955 vierkante kilometer. Dit is inclusief de bovengenoemde gebieden die buiten het Spaanse vasteland liggen. Spanje telt ruim 40 miljoen inwoners, waarvan verreweg de meesten in de steden of langs de Costa's wonen. Spanje is verdeeld in 19 autonome gebieden. Dit is inclusief de gebieden buiten het Iberische schiereiland. De meest welvarende autonome gebieden van Spanje zijn Cataluña en Andalucia. Extremadura daarentegen is het armste gebied van Spanje, begrensd door buurland Portugal, Andalucia, Castilla La Mancha en Castillia y Léon.

Er zijn 5 grote bergketens die het land doorkruisen en ongeveer 50% van het land ligt behoorlijk hoger dan zeespiegelnivo.
De landschappen variëren enorm van bijna woestijn-achtig tot vruchtbaar groen en natuurlijk zijn er de lange kuststroken, in het oosten langs de Middellandse Zee vanaf de Pyreneeën tot aan Gibraltar, vervolgens in het westen tot aan Portugal langs de Atlantische oceaan.

BevolkingNaar boven

Spanje telt ruim 40 miljoen inwoners, waarvan verreweg de meesten in de steden of langs de Costa's wonen. Verder zijn is Spanje verdeeld in 19 autonome gebieden. Dit is inclusief de Las Palmas en Santa Cruz de Tenerife op de Canarische eilanden en Ceuta en Mililla in noord Afrika. De meest welvarende autonome gebieden van Spanje zijn Cataluña en Andalucia. Extremadura daarentegen is het armste gebied van Spanje, begrenst door buurland Portugal, Andalucia, Castilla La Mancha en Castillia y Léon.

TalenNaar boven

In heel Spanje wordt Spaans gesproken. Maar er zijn een aantal streken in Spanje, waar buiten het Spaans nog een andere taal wordt gesproken. In Cataluña spreekt men ook Catalaans, in Galicië Galicisch, Baskisch in het Baskenland en tot slot Valenciaans in de Valenciaanse Gemeenschap. Dit kan soms zeer verwarrend zijn. In Cataluña en Baskenland wordt de eigen taal vaak gezien als de belangrijkste taal. Op scholen is de belangrijkste taal hier de taal die in de regio wordt gesproken en het Spaans komt op de tweede plaats. Ook op de wegen in deze twee autonome gebieden staan de steden eerst in het Baskisch of Catalaans aangegeven, daarna pas in het Spaans.

GeschiedenisNaar boven

In voorhistorische tijden moeten diverse keren volken uit Afrika de Straat van Gibraltar overgestoken zijn. Vondsten bv. in de grotten van Altamira getuigen daarvan. Liguriers en Iberiërs zijn van afrikaanse oorsprong. Myceense zeevaarders speelden al een grote rol in het handelsverkeer met Spanje. Sinds de 7e eeuw v.C. namen ook de Grieken deel aan dit handelsverkeer. Tegen het einde van de 5e eeuw v. C. hebben de Feniciers Spanje gedeeltelijk veroverd. De Carthagers troffen in het noorden van het land Kelten aan. daar gekomen tussen 900-600 v.C.
De Carthagers konden zich daar niet handhaven en de Romeinse overheersing werd een feit. De drie provincies Tarraconensis, Baetica en Lusitana werden de hoofdzetels van de Romeinse beschaving. De welvaart kwam er tot grote bloei. De romanisering was praktisch volledig. Met name door de invallen van de Barbaren ging in de 3e eeuw n.C. welvaart en beschaving achteruit.

415-711

Visigotische Rijk: Germaanse veroveraars drongen Spanje binnen en vestigen zich in Lusitanie, Andalusië, Galicië en Catalonië. Bijna het gehele schiereiland werd overmeesterd. De oude beschaving van de Romeinen bleef echter grotendeels in stand.

711-ca. 1250

Overheersing door de Moren: Onderlinge twisten van de leiders leidden er toe dat er militaire hulp ingeroepen werd vanuit Noord-Afrika. In korte tijd echter bezetten deze "hulptroepen" geheel Spanje. Door de komst van de Moren verbeterde de toestand van de volksklassen en die van de joden. Velen gingen over tot de Islam. Met name in de 10e eeuw was er, onder Abd al Rahman III, een tijdperk van vrede en welvaart. In de 11e eeuw kwamen zefstandige staten tot ontwikkeling die elkaar onderling bestreden. De christelijke staten in het noorden zoals Leon en Navarra en later Castilie en Aragon. konden hier gebruik van maken. Vanuit deze staten begint dan de Reconquista, herovering, van Spanje. Alfons VIII kon blijvend Toledo bezetten.
[toevoeging van Juan Bourbon per email:] Het hele proces van de 'bezetting' door de 'moren' van Spanje (en Portugal) vanaf 711, heeft minder dan 15 jaar geduurd. Dit omdat men deze 'bezetting' uiterst welgevallig was. Er was dus eigenlijk ook geen sprake van bezetting, eerder van bevrijding. De visigoten hadden er namelijk inmiddels wel een 'potje' van gemaakt en werden bijna overal uitgekotst. Dat de Basken de Noord-Afrikaanse 'Moren' te hulp hebben geroepen heeft hen (de visigoten) uiteindelijk, en vrij snel, de kop gekost.

1250-1504

Voltooiing Reconquista: In 1250 was geheel Spanje met uitzondering van Granada, dat tot 1492 Moors bleef, in handen van de christenen. Het bleef twee eeuwen over de staten Castilie, Aragon, Navarra en Portugal verdeeld. Door het huwelijk van Ferdinand en Isabelle werden Aragon en Castilie met elkaar verenigd.

1504-1700

De Habsburgers: Karel I= Karel V van het Duitse Rijk, volgde in 1504 Ferdinand van Aragon op. Hij onderdrukte de opstand van de Comuneros (1520). Spanje werd door de veroveringen in Amerika en door het bezit van een deel van de Italiaanse landen en de Nederlanden het middelpunt van een zeer groot rijk. Onder Filips II (1556- 1598) echter zette het verval in. De vele oorlogen brachten Spanje aan de rand van de financiele afgrond. Onder Filips III en IV ging het verval verder. Burgeroorlog in Catalonie, opstanden in Andalusie en Napels waren het gevolg van de zware onderdrukking.

1700-1868

De Bourbons: Onder Filips V van Bourbon verloor Spanje de Zuidelijke Nederlanden en de Italiaanse gebieden. De Engelsen bezetten Gibraltar. Doordat Spanje de zijde van Napoleon uiteindelijk koos werd het betrokken in de Frans-Engelse oorlog. Het eindresultaat was dat de Fransen Spanje binnen trokken. Jozef Bonaparte werd koning van Spanje. In 1808 kwamen de Spanjaarden in opstand tegen de Fransen. Nu steunden de Engelsen onder Wellington de Spanjaarden weer. In 1814 werd de overwinning op de Fransen behaald. Ferdinand VII en later zijn dochter Isabella gingen het land regeren.

1868-1923

De Restauracion: Generaals slaagden erin de regering van Isabella definitief te beeindigen. In 1873 werd Spanje een federatieve republiek. Alfons XII werd koning. De tijd tot 1923 staat bekend als de tijd van de restauratie: gekenmerkt door een liberale grondwet van Canovas. Hij wist bekwaam liberale regeringen af te wisselen met reactionaire. De verkiezingen van 1923 werden gewonnen door de socialisten.

1923-1931

De dictatuur: Als reactie daarop komt er een militaire junta die zich aan het hoofd van de regering stelde, onder leiding van Primo de Rivera.

1931- 1939 De "Tweede Republiek"

Door de overwinning van de republikeinse verkiezingen kwam er een progessieve democratische Constitutie en werd Zamora president. In 1933 kregen uiterst rechtse krachten de overhand.
[bijdrage per email van Juan Bourbon] In 1936 had Spanje inmiddels een demokratisch gekozen regering van linkse signatuur. Dat werd niet op prijs gesteld door nog steeds invloedrijke rechtse oud-machthebbers en militairen. Door de greep naar de macht van Franco vanuit Noord Afrika in 1936 ontstond de burgeroorlog. Daarbij werd Franco gesteund door Hitler die hier zijn oorlogstuig kon uitproberen. Zonder steun van Hitler-Duitsland was Franco er nooit in geslaagd Spanje te onderwerpen.
De burgeroorlog eindigde in 1939 en Franco voerde de alleenheerschappij, gesteund door de enige politieke beweging de Falange.

1939-1975, het Spanje van Franco

Franco schakelde alle politieke tegenstanders uit. Spanje bleef buiten de Tweede Wereldoorlog, wel namen falangistische vrijwilligers deel aan de oorlog tegen de Sovjet-Unie en konden duitse onderzeeers gebruik maken van spaanse havens. In 1969 werd Juan Carlos van Bourbon als opvolger van Franco aangewezen.

Koning Juan Carlos: Deze koning heeft zich na de dood van Franco ontpopt tot een krachtig pleitbezorger van de democratie. In 1977 zijn de eerste vrije parlementsverkiezingen gehouden. Deze werden een grote overwinning voor de Unie van het Democratisch Centrum (liberalen, socialisten en christen-democraten) onder leiding van premier Suarez. In 1982 kwam de aansluiting bij de Europese Gemeenschap en de NATO.

Nieuws over Gibraltar

Spanje en Groot-Britannië zitten momenteel (2001) weer aan de onderhandelingstafel over Gibraltar en willen voor eind 2002 een 'definitieve' regeling hebben opgesteld. Gibraltar heeft echter zijn eigen regering en deze voelt zich buiten spel gezet door de onderhandelingen tussen Spanje en GB. In 1704 door de Britten bezet, werd Gibraltar in 1713, bij de vrede van Utrecht, officieel Brits grondgebied. Groot-Brittanië en Spanje willen voor eind 2002 een oplossing met betrekking tot dit kleine schiereiland, maar volgens de grondwet van de kroonkolonie uit 1969 heeft de regering van Gibraltar formeel het laatste woord. Een meerderheid van de inwoners van Gibraltar is tegen aansluiting bij Spanje al is het alleen maar omdat belastingvoordelen hierdoor komen te vervallen. Een referendum op 7 november 2002 wees uit dat 99% van de inwoners van Gibraltar tegen aansluiting bij Spanje zijn. Spanje noemt het referendum illegaal...
Uiteindelijk is er niets terecht gekomen van de onderhandelingen maar nu de Britten uit de EU stappen lijkt het 'probleem' weer actueel te worden.

KlimaatNaar boven

Door de grootte van het land en de verspreide ligging van de bijbehorende territoria is ook het klimaat nogal verschillend. Een korte opsomming:

Het noorden en noordwesten:
Deze regio staat het meest onder invloed van Atlantische depressies, met name in de herfst en winter. Maar zelfs hartje zomer kan het weer soms wisselvallig zijn. In dit deel van Spanje valt de meeste neerslag en komt de meeste bewolking voor. Het aantal zonuren bedraagt aan de kust circa 1750 maar neemt naar het zuiden snel toe tot circa 2500. Het aantal uren zonneschijn ligt hartje zomer in het binnenland gemiddeld op ruim 10 per dag, aan de kust op 6 a 7. In januari ligt de gemiddelde etmaaltemperatuur aan de noordwestkust rond de 10 C. Vorst is daar zeldzaam. De temperatuur neemt naar het binnenland toe snel af, vooral in de bergachtige streken tot onder 0 C. Hoogzomer (juli) liggen de maxima aan de kust gemiddeld rond de 22 C, meer landinwaarts zijn ze gemiddeld 25 -30 C.Het noorden en noordwesten van Spanje is behoorlijk nat. Gemiddeld valt tussen de 1000 mm (kust) en tot ruim 2500 mm in sommige berggebieden. In de wintermaanden valt er in de kustgebieden op 16-20 dagen neerslag. Het gebied is in deze maanden beduidend natter dan b.v. Nederland. Gemiddeld valt er aan de kust in juli op 12-14 dagen enige neerslag, meer in het binnenland op 8 - 10
De oostkust langs de Middellandse Zee:
Het mediterrane klimaat kenmerkt zich door zachte vochtige winters en lange hete, droge zomers. In de gemiddeld koudste maand, januari, loopt de gemiddelde maandtemperatuur uiteen van 8 C in de omgeving van Barcelona tot 13 C rond Malaga. Op de Balearen rond 10 C. De gemiddelde maxima variëren dan van een graad of 13 nabij Barcelona tot 16 C in het zuiden. Daar kan het kwik zelfs in de wintermaanden soms oplopen tot zomerse waarden. De zon kunt u zo'n 170-190 uur per maand verwachten. Ter vergelijking: gemiddeld schijnt de zon in Nederland in december circa 41 uur en valt er op 20 dagen wel enige neerslag.
Gedurende de maanden juli en augustus is het "hoogzomer". Er gaan jaren voorbij dat er geen neerslag valt. Als er al neerslag valt is dit meestal een kortdurende onweersbui. Een uitzondering hierop vormt de streek rond Barcelona. Hier valt in de droogste maand, juli, toch nog gemiddeld 70 neerslag, meestal uit zware onweersbuien. De maxima lopen hoogzomer (langjarig gemiddelde) uiteen van circa 28 C in het noorden en op de eilanden tot circa 30 C aan de Costa del Sol. Met name daar zijn uitschieters van 35 tot 40 C niet ongewoon. Juni is meestal vaak de zonnigste maand. Gemiddeld heeft u dan "recht" op 300-350 zonuren. Klimaat binnenland:
Het klimaat in het binnenland is zeer divers. Dit komt door de grote verschillen in hoogteligging en afstand door de zee. De berggebieden laten we hier buiten beschouwing: in de winter kunt u er wintersporten (zelfs nabij Malaga in de Sierra Nevada!) en in de zomer kan het er bloedheet zijn. Kort door de bocht kan men stellen dat hoe verder landwinwaarts des te "continentaler", dat wil zeggen kouder in de winter en heter in de zomer. Verder is het in het noorden gemiddeld wat kouder dan verder naar het zuiden. In het binnenland zijn in de winter nachtelijke minima onder 0 C niets bijzonder. Overdag is het in januari gemiddeld een graad of 9 rond Madrid, rond Cordoba is dit 13 C. Hoogzomer ligt de gemiddelde maximumtemperatuur tussen de 30 en circa 35 graden Celsius (omgeving Cordoba). Temperaturen van boven de 40 C komen regelmatig voor. De hoeveelheid zonneschijn en neerslag is (m.u.v. van bergebieden) ruwweg vergelijkbaar met die in de Mediterrane regio. Wel kan er wat vaker in de zomer een onweersbui ontstaan.

Flora en faunaNaar boven

Spanje beschikt over een typisch mediterrane planten en dierenwereld. De loofbossen bestaan voor het grootste deel uit de eik, kastanje, berk, beuk en de es. In de wat hogere gebieden zult u ook naaldbossen aantreffen.
De dierenwereld is Zuid-Europees-mediterraan van karakter met een aantal Afrikaanse elementen (kameleon, genetkat, mangoeste e.a.), die noordwaarts doordringen. Het voorkomen van een aap (de magot) op de rots van Gibraltar is vermoedelijk secundair van aard (oorspronkelijk door de mens ingevoerd?). Van de grote zoogdieren komen o.a. nog voor bruine beer, wolf, lynx, wilde kat, wild zwijn, damhert, edelhert, ree, Spaanse steenbok en gems, hoewel een aantal van deze (zeer) zeldzaam is geworden; aan de bescherming van enkele van deze soorten wordt thans echter veel aandacht geschonken. Aan de kust van de Middellandse Zee komt nog zeer zeldzaam de monniksrob voor. De vogelwereld is rijk; de ooievaar en een aantal soorten grote roofvogels zijn hier en daar nog betrekkelijk algemeen. Een van de opvallendste vogelsoorten is de blauwe ekster, die in Midden- en Zuid-Spanje voorkomt en (naast Portugal) verder slechts in China wordt aangetroffen. Wat reptielen betreft behoort Spanje tot de rijkste landen van Europa. Aan de kusten van de Middellandse Zee wordt o.a. op tonijn gevist.
Spanje kent een negental nationale parken en honderden natuurreservaten.

EconomieNaar boven

De laatste jaren ondergaat het land een enorme economische groei. Vooral in de landbouw sector heeft veel modernisering plaatsgevonden. Een niet zo leuk gevolg hiervan is wel dat de werkeloosheid enorm gestegen is; op dit moment meer dan 25% van de beroepsbevolking. Dat Spanje een enorme groei doormaakt brengt niet automatisch met zich mee dat het ook een goed geleide economie is. Integendeel, de economie wordt nog immer bestuurd door de banken, rijke families, staatsbedrijven en grootgrondbezitters. De belangrijkste bronnen van inkomsten zijn op dit moment het toerisme en de export van verscheidene producten.

Landbouw:
De landbouwsector verschaft werk aan 8,3 % van de Spaanse beroepsbevolking. 29,9 % vindt werk in de industriële sector en 61,8 % in de dienstensector. De dienstensector levert de grootste bijdrage aan het BBP, namelijk 63,4 %. Vooral de bankensector en het toerisme zijn hierbij van belang. De bijdragen van de agrarische sector en de industriële sector zijn respectievelijk 3,7 % en 24,4 %. De bouwnijverheid tenslotte is goed voor 8,5 % van het BBP. (1994)
In 1992 had Spanje 27 miljoen hectare landbouwgrond. Dit is meer dan de helft van de totale oppervlakte. De opbrengst per hectare is echter lager dan in de rest van Europa. Dit komt onder andere door de lage investeringen. Wijnproductie en de productie van olijfolie zijn van groot belang in Spanje. De Spaanse overheid heeft een herbebossingsprogramma gestart om nieuwe bronnen van inkomsten te creëren en tevens erosie tegen te gaan. De visserij ondergaat op dit moment een herstructurering aangezien Spanje door de EU gedwongen is zijn visvangst te beperken. De mijnbouw heeft eveneens te maken met een herstructurering teneinde deze rendabeler te maken.
Belangrijke Spaanse industriegebieden zijn gesitueerd in het Baskenland en in Cataluña. Belangrijke industrieën zijn de scheepsbouw, de staalindustrie, de textiel, de voedselverwerking, olie en chemische industrie en de auto-industrie.
Activiteit in de bouwsector is sinds de toetreding van Spanje tot de Europese Unie sterk toegenomen, maar deze toename kwam na 1991 tot een einde door de recessie.

Import:
Totale import in 1996: 89.700 miljoen ECU (Eurostat Jaarboek 1997) Belangrijkste importlanden: Frankrijk, Duitsland, Italië, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Belangrijkste importproducten: voertuigen en andere transportbenodigdheden, halffabrikaten en kapitaalgoederen, chemicaliën, machines, consumentengoederen.
Export:
Totale export in 1996: 80.800 miljoen ECU (Eurostat Jaarboek 1997) Belangrijkste exportpartners: Frankrijk, Duitsland, Italië, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Belangrijkste exportproducten: halffabrikaten, landbouwproducten, machines, voertuigen.
Infrastructuur:
De lengte van het snelwegennet bedroeg in 1994 6.485 kilometer. 77 % van het vrachtvervoer en 89 % van het passagiersvervoer geschiedt over de weg. De lengte van de spoorwegen bedraagt 14.995 kilometer. Bilbao en Barcelona zijn de belangrijkste Spaanse zeehavens. Belangrijke rivieren zijn de Tagus, de Rio Guadiana, de Rio Gudalguivir en de Douro. Grote Internationale luchthavens zijn te vinden in Barcelona, Gran Canaria, Málaga en Madrid.
Beroepsbevolking:
De beroepsbevolking was in 2001 ca. 18 miljoen. Spanje kende in 1997 3,36 miljoen werklozen, dit is bijna 20 % van de beroepsbevolking.

ToerismeNaar boven

Verreweg de populairste gebieden van Spanje zijn de Costa Brava, Costa del Maresme, en Costa Dorada in het oosten en de Costa del Sol in het zuiden. De laatste jaren begint ook de Costa de la Luz in het zuiden aan de Atlantische Oceaan steeds belangrijker te worden. Langs de meeste costa's worden in hoog tempo grote hotel- en appartementencomplexen gebouwd. Alleen langs de Costa de la Luz wordt dit door de overheid nog enigszins tegengehouden, aangezien hier ook het prachtige en grootste natuurpark van Europa, de Coto Doñana ligt. Hier overwinteren jaarlijks miljoenen vogels. De winter van 1999 was dusdanig droog, dat het moerasgebied vrijwel totaal opgedroogd is, en de vogels nu naar andere gebieden zijn vertrokken.
Natuurlijk heeft Spanje ook een rijke culturele historie. Dit is vooral terug te vinden in de vele prachtige steden, die Spanje rijk is. Zo zijn steden als Sevilla en Córdoba in Andalucia en Barcelona zeer populair onder toeristen die meer willen zien dan alleen zee en strand.
Spanje kent verder de nodige hoogvlakten. De hoogste bergen bevinden zich in de Pyreneeën in het noorden en de Sierra Nevada in het zuiden, waar de Mulhacén met z'n 3.482 meter de hoogste berg van het Iberisch Schiereiland is.

Het actuele weer


© Teije & Elisabeth 2000 - 2025 Naar boven