Informatie over Londen

Londen is de grootste stad van Europa met een oppervlak van ca. 1.500 vierkante kilometer en haar 7,5 miljoen inwoners. Dit is hetzelfde aantal als in 1900, toen Londen de grootste stad ter wereld was.
De stad heeft haar huidige vorm voornamelijk dankzij de Grote Brand in 1666 en de Blitz in de 2e W.O. gekregen. Beide gebeurtenissen lieten de stad als een puinhoop achter waardoor bij de wederopbouw planologische verbeteringen op grote schaal konden worden doorgevoerd. Zo werden na 1666 de straten verbreed en moesten gebouwen van steen worden gebouwd. Na de Blitz werd de nadruk gelegd op de ontwikkeling van de voorsteden en sanering van de sloppenwijken.
De stad Londen is eigenlijk een samenraapsel van al deze voormalige dorpjes en wijken, die allemaal hun eigen karakteristieke identiteit behouden lijken te hebben. Daardoor heeft Londen vele gezichten en biedt ze de toerist allerlei soorten attracties, van schilderachtige plaatjes, historische monumenten tot de vele groene parken, de theaters en de superluxe winkels.

Stadswijken
De kern van de stad bestaat uit de volgende stadswijken:
• St.-James's, Mayfair en Piccadilly; Dit gebied tussen Buckingham Palace en Trafalgar Square is een gezichtsbepalend stukje Londen vol pracht en praal.
• De Londense City, het commerciële hart van de stad, is een van de drukste financiële centra in de wereld en staat volgebouwd met architektonische hoogstandjes. Tussen al die moderne gebouwen van glas en staal zijn echter ook nog veel 17e eeuwse kerken, smalle steegjes, oude markten en zelfs restanten van de romeinse stadsmuren te vinden.
• Westminster en Bankside; Dit gebied wordt bepaald door de Thames met de vele bruggen tussen de noord- en de zuidoevers.
• Knightsbridge, Kensington en Chelsea; Deze chique woonwijken waren ooit groene dorpjes die ver lagen verwijderd van het vervuilde Londen. Maar ook nu nog hangt er een sfeer van exclusiviteit en rijkdom: de huizen zijn groot, er zijn veel parken en het wemelt van de statige konsulaten en ambassades.
• Covent Garden, Bloomsbury en Soho liggen meer naar het noordoosten en bieden zeer afwisselende omgevingen: drukke winkelstraten, afgewisseld met rustige buurten en een sfeervol Chinatown.

In een wereldstad als Londen woont een zeer diverse bevolking. Er schijnen mensen van meer dan 100 nationaliteiten te wonen en er worden zo'n 300 talen gesproken.
Ruim 30% van de bevolking is buitenlander waarvan een groot deel uit de voormalige Britse kolonieën afkomstig is.

Volgens de middeleeuwse mythologie van Geoffrey van Monmouth werd Londen gesticht door Brutus van Troje. Hij bevrijdde een aantal Trojaanse slaven uit Griekenland en leidde hen, nadat hij een visioen had gehad dat hij een koninkrijk zou stichten in een land dat door reuzen werd bewoond, via Gallië naar Engeland, waar hij volgens de legende de reuzen versloeg. Hij wordt gezien als de stichter van de stad Nieuw Troje, het latere Londen. (bron: Wikipedia).

Romeinse tijd

Hoewel er in wat nu Groot-Londen wordt genoemd diverse prehistorische nederzettingen waren, is er niet één gevonden ten noorden van London Bridge, waar de huidige stad ontstond. Het begin daarvan ligt in de romeinse tijd. In 43 n.C. trokken de romeinen Engeland binnen en bouwden na een aantal jaren een vaste brug iets ten oosten van het huidige Londen. Deze brug trok als handelsroute steeds meer handelaren aan en al snel ontstond het welvarende Londinium. Door de diepte van de Theems was het ook mogelijk een haven aan te leggen wat de handel nog verder ontwikkelde. De nederzetting wordt echter in het jaar 60 door de Britten met de grond gelijk gemaakt. De Romeinen kwamen terug en namen de stad weer in welke nu met muren omringd werd en vanaf het einde van de 1e eeuw kwamen er steeds meer grote en indrukwekkende gebouwen.
Rond 200 n.C. werd Groot-Britannië bestuurlijk in tweeën gedeeld waarbij Londen de hoofdstad werd van Britannia Superior. Rond dezelfde tijd werd ook een stadsmuur gebouwd van ruim 6 meter hoog.
Een eeuw later reorganiseerde keizer Diocletianus Britannië opnieuw en Londen werd hoofdstad van Maxima Caesariensis, 1 van de 4 nieuwe provincies. Londen bleef echter het financiële centrum van Engeland.
Het christendom verscheen vroeg in Londen en een jaar nadat de religie officieel werd toegestaan in het Romeinse Rijk kreeg Londen al z'n eigen bisschop, Restitutus.

Donkere middeleeuwen

Na het vertrek van de Romeinen in 410, vallen diverse stammen de stad binnen. De stad werd nu (net als geheel Engeland) beheerst door de Angelen en de Saksen en archeologische vondsten duiden erop dat steeds meer romeinse gebouwen in verval raken. De stad krijgt een keltische naam: Caer-Lundein.
Londinium kreeg pas aan het eind van de 6de eeuw weer enige betekenis, toen paus Gregorius de Grote monniken naar het eiland stuurde om de bewoners tot het christendom te bekeren. In 597 stichtte de abt Augustinus in Canterbury een kerk, die kort daarna zetel van de aartsbisschop werd. Zeven jaar later werd ook naar Londinium een bisschop gestuurd, die de eerste St. Paul's Cathedral liet bouwen. Onder Alfred de Grote (871-899) werd de City hoofdstad van Engeland en in 994 werd de eerste brug over de Theems gebouwd.
De stad werd in de 9de en 10de eeuw vele malen aangevallen door de Vikingen. Zij werden afgeslagen maar in 1066 vallen de Noormannen, onder leiding van Willem de veroveraar, succesvol Engeland binnen.
Na zijn overwinning bij Hastings (Battle of Hastings) verwoestte het leger van William de Veroveraar een groot gedeelte van het land in een poging de Engelsen te onderwerpen, maar hij ontweek Londen. Hij wachtte bij Berkhamsted totdat de officials van de stad hem als koning zouden erkennen. De Londenaren stemden snel in met zijn voorstel en zodoende werd Londen de hoofdstad van het gebied dat in handen was van William de Veroveraar en de stad mocht haar rechten en privileges behouden.
De stad kende een sterke economische opleving. Kooplieden verenigden zich in allerlei gilden en er kwam een burgerlijk stadsbestuur. Onder Hendrik I werd Londen de hoofstad van Engeland. Het behield zijn autonome positie als een stadsrepubliek die alleen ondergeschikt was aan de koning.

Middeleeuwen

De organisatie van de stad Londen is ouder dan het Engelse Parliament en is gebaseerd op het Franse model, met een burgemeester aan het hoofd. Deze vorm van organisatie was ten tijde van koning Stephen al ingeburgerd.
De sterkte van de termijn dat de burgemeester in functie was, werd bevestigd onder koning Richard Leeuwenhart, en nog veel meer tijdens zijn afwezigheid. Hij was toen veelvuldig op kruistocht en zijn taken werden waargenomen door zijn opvolger, koning John. De autoriteit van de burgemeester, die werd ondersteund door wethouders en bestuursraden, was zo stevig onderbouwd, dat de situatie zoals die nu is, verdacht veel lijkt op de oude situatie. Londen was de eerste stedelijke hoofdstad in Engeland, wat later werd gevolgd door 28 steden in hun eigen graafschappen. Het eerste bewijs van het bestaan van een burgemeester dateert uit 1193, zijn naam was Henry FitzAilwyn. Zijn ambtstermijn liep tot aan zijn dood in 1212. Tot het eind van de 13e eeuw waren er veel onlusten.
De stad groeide als kool en clusterde zich bij de rivieroever, met een kleine nederzetting bij Southwark. Alles werd dicht op elkaar gebouwd, zodat bij brand de schade groot was. Regelmatig braken er grote branden uit, die enorm veel huizen vernietigden. Om deze gevaren te bezweren, introduceerde FitzAilwyn de eerste Building Act. Steen moest worden gebruikt voor de scheidingsmuren en met riet bedekte daken werden verboden. Maar het duurde een hele tijd voordat deze regels in acht werden genomen.
In 1348 werd een zware slag toegebracht aan de stad Londen, die destijds meer dan 50.000 inwoners had en waarin de rijkdom in handen van de burgers was die de handel controleerden: de zwarte dood oftewel de pest brak uit en de stad werd gedecimeerd. Maar de populatie van de stad groeide erg snel en Londen werd de grootste stad van Engeland. Londen werd een groot handelscentrum, dat zich richtte op de import, distributie en export van goederen. In een poging om de industrie te verbeteren, gingen de vaklieden zich organiseren in een ingewikkeld systeem van gilden. Dit had een grote impact in de Middeleeuwen. Hun opvolgers vandaag de dag zijn de City Livery Companies, die de traditie hoog houden, maar alleen weinig macht meer hebben. Voor een gilde had men koninklijke toestemming nodig. Had men deze niet, dan kreeg men een fikse boete. In 1160 werden onder Henry III 18 gilden voor deze reden bestraft. Tegen de 15e eeuw was de kledingindustrie de grootste industrie in Engeland en er werd veel geëxporteerd. Er stroomde veel geld binnen, en zodoende kreeg de City de mogelijkheid om de pogingen van Edward III en Henry V om Frankrijk te veroveren, te financiëren.

Gouden eeuw

Ondanks de toename van het inwonersaantal bleef Londen een typische middeleeuwse stad.
De boeren die van het platteland naar de stad toe trokken, leefden opeengepakt en in slechte omstandigheden, waardoor het noodzakelijk werd de grenzen uit te breiden. Dit betekende het begin van de 'gouden eeuw' van Londen en Engeland. Dit tijdperk werd in sterke mate bepaald door een groot vorst, Hendrik VIII, evenals door zijn nog belangrijkere dochter Elizabeth I.
De Hervorming van 1536, die de breuk met de Rooms-Katholieke Kerk en het ontstaan van de Anglicaanse Kerk tot gevolg had, gaf ook aanleiding tot belangrijke veranderingen in de stad. Veel kerken werden verwoest of wisselden van eigenaar. Hendrik verhuisde van de Palace of Westminster naar Whitehall.
Onder het bewind van Elizabeth I werd binnen en buiten Londen nog veel meer gebouwd. In het begin van de 16de eeuw bestond Londen uit drie compleet verschillende delen: de oude City, die zijn functie als economisch en commercieel centrum behield en daarnaast ook woningen voor de burgers te bieden had, Westminster waar de politieke macht geconcentreerd was, en tenslotte Southwark dat was ontstaan op de grond die de kerk in beslag had genomen.

De pest en de grote brand, 1664-1666

In 1664 en 1665 werd Londen opnieuw geteisterd door de pest, die deze keer circa 100.000 slachtoffers maakte.
In 1666 brak er in een bakkerij een rampzalige brand uit die vier dagen duurde en een groot deel van Londen in de as legde. Toen men het vuur eindelijk meester was, waren er 13.220 huizen en 84 kerken verwoest. De 'Great Fire' betekende echter ook een gelegenheid om een eind te maken aan de nauwe middeleeuwse straten in de stad.
De stad werd hierna in een periode van vijf jaar weer opgebouwd. Vanaf dat moment gaat het Londen goed af. De stad wordt het belangrijkste handelscentrum ter wereld, en passeert hiermee Amsterdam. De groei zet zich door en Londen wordt onder koningin Victoria in de 19de eeuw de grootste stad ter wereld met 860.000 inwoners.

Industriële revolutie

Niet overal in Londen was echter de toenemende welvaart in dezelfde mate zichtbaar. Hoewel talrijke plaatsen in de stad een grote luxe uitstraalden, heerste er armoede in de wijken die waren gebouwd om de grote stromen arbeiders op te vangen. Deze nieuwkomers waren door de beginnende Industriële Revolutie naar de stad gelokt.
Door de industrie veranderde ook het leven in de stad. Londen dijde sterk uit en er ontstonden steeds meer voorsteden. In het begin van de 19e eeuw werd bovendien het grootste haven-complex ter wereld gebouwd.
In 1836 kwam de eerste treinverbinding van Londen naar Greenwich tot stand, waarna andere spoorweglijnen volgden, evenals de eerste metrolijn (1863) en treinverbindingen met grote steden.
Het koninkrijk was inmiddels uitgegroeid tot het grootste geïndustrialiseerde land ter wereld en het grootste imperium met daarin een vrijhandelstelsel. De ontwikkeling bereikte haar hoogtepunt met de Wereldtentoonstelling (Great Exhibition) van 1815, waarvoor het beroemde Crystal Palace in het midden van Hyde Park werd neergezet. Dit volledig uit ijzer en glas opgetrokken bouwwerk van Joseph Parton staat er tegenwoordig niet meer, maar er zijn nog genoeg andere gebouwen en straten die van de enorme stedenbouwkundige veranderingen van deze tijd getuigen: Trafalgar Square, de Houses of Parliament, het Victoria & Albert museum en Shaftsbury Avenue.

20e eeuw

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden grote delen van de stad door Duitse luchtaanvallen verwoest en kwamen meer dan 30.000 mensen om het leven. De laatste neergang van Londen begint na de Tweede Wereldoorlog, wanneer Engeland haar koloniën verliest. Londen wordt dan weer "gewoon" de hoofdstad van Engeland en het Verenigd Koninkrijk.

Maar Londen is weer sterk aan het veranderen, het wordt meer en meer een vitaler, schonere stad. Er blijven nog steeds aspecten die voor verbetering vatbaar zijn. Zo zijn er veel zwervers in de stad, die 's nachts worden gehuisvest in onderkomens van het Leger des Heils. Onder deze zwervers bevinden zich veel vrouwen. Voor de toeristen blijft het een veilige en schitterende omgeving, die een uniek historisch perspectief geeft, dat wordt gemixed met modern entertainment. Londen is het nieuwe millennium ingegaan met de attributen die altijd al heeft gehad, een kosmopolitisch gezichtsveld, een gevoel van optimisme en motivatie, een historische achtergrond en een bloeiende economie.

Door haar lange geschiedenis en eeuwenlange positie als hoofdstad van een wereldrijk staat Londen vol prachtige monumenten en bezienswaardigheden. We noemen hieronder de belangrijkste, ingedeeld naar de wijken:
• St.-James's, Mayfair en Piccadilly: Buckingham Palace, The Mall naar Trafalgar Square, National Gallery.
• The City: Tower of London, Tower Bridge, St. Paul's Cathedral.
• Westminster en Bankside: Tate Galleries, Westminster Abbey, Houses of Parliament & Big Ben.
• Knightsbridge, Kensington en Chelsea: Harrods, Victoria & Albert museum, Science museum, Natural History museum.
• Covent Garden, Bloomsbury en Soho: British Museum, British Library, Madame Tussaud.